Quyển IV: Chiêm- Giao đại chiến
C 10: Triệu Duy Đức (2)
Triệu Duy Đức thử làm theo lời Nguyễn Văn Đồ nói, tới những khu vực kia xem thử, nào là xưởng dệt, nào là những đại nông trường, nào là nơi ở của những người khuân vác nơi bến cảng. Với hộ tịch là thư sinh đi du lịch, không mấy ngươi ngăn cấm, chỉ dặn vài chỗ không được tùy tiện ra vào như khu để đồ quý, kho hạt giống, nhà kho chứa sản phẩm,.. còn đâu cứ xem thoải mái.
Lần đầu tới mấy nơi đó, Triệu Duy Đức suýt nôn mửa, nông trường thì có mùi phân hoai mục, xưởng dệt thì đầy mùi thuốc nhuộm, chỗ của dân bốc vác lúc đang làm việc thì mùi mồ hôi chua lét... Triệu Duy Đức vốn là con nhà quyền quý, tập luyện thì tập luyện, nào khổ tới mức này, thành ra vội chạy ra khỏi đó để hít thở không khí trong lành. Nhưng hắn không bỏ cuộc, việc tập luyện võ nghệ và ý chí được truyền thụ đã khiến Triệu Duy Đức nhịn được, và ở đó thêm hai ngày trước khi về tìm Nguyễn Văn Đồ để hỏi xem Đồ muốn hắn thấy cái gì. Đức cũng có học không ít, nhưng chưa trải đời nhiều, khó lòng biết được thâm ý gì đó.
- Cậu đã chịu đựng được lâu hơn tôi tưởng, không hổ danh là người được các vị đại nhân lựa chọn!- Nguyễn Văn Đồ khen ngợi
- Thôi, không cần nói mấy lời sáo rỗng kia nữa, ta thực lòng muốn biết điều ta cần tìm hiểu là gì?
- Ngài đã thấy được người dân nơi đây sinh hoạt và làm việc như nào chưa.
- Cũng thấy rồi, công việc vất vả, rồi thì lương thưởng cũng chỉ dư dả chút ít. Coi như cũng là sống tạm!- Triệu Duy Đức bày tỏ một chút lòng thương cảm. Với một kẻ sinh ra trong phú quý, cho dù gia tộc họ Triệu chỉ còn là con rối, thì so với người dân thường, cũng là một trời một vực. Nguyễn Văn Đồ mở miệng cười nhẹ, Triệu Duy Đức thấy vậy gãi đầu gãi tai, không biết là sai ở đâu.
- Công tử tới dó lúc nào?
- Tầm lúc bọn họ bắt đầu làm việc?
- Vậy công tử nên tới từ sớm, khi những con người đó còn chưa làm việc, và xem tới khi họ tan ca.- Nguyễn Văn Đồ đề nghị. Triệu Duy Đức không hiểu ra là làm sao, nhưng vẫn tin tưởng, hôm sau dậy thật sớm để đi xem. Mỗi một hôm, Đức chọn một địa điểm để vào xem.
So với khi đã vào làm việc, không khí trước buổi làm việc thực náo nhiệt, những người nông dân làm trong nông trường, công nhân các xưởng, thậm chí cả phu khuân vác, đều tới vô cùng thảnh thơi, ngồi nói chuyện gia đình, kể những câu chuyện đời thường với thái độ vui vẻ, để rồi khi có kẻng báo hiệu tới giờ làm việc, lập tức nghiêm túc làm việc, không chút bông đùa. Tới tận chiều tối tan tầm, những người này rời khỏi nơi làm việc, thuận tiện ra khu chợ, làm chút rượu, bia và ít lạc luộc, đậu phụ rán để giải khuây trước khi về nhà.
- Đám thường dân đó cũng thật dễ thỏa mãn!- Triệu Duy Đức kết luận vậy
- Công tử đừng vội kết luận, đợi ngày mai cùng tôi khởi hành qua châu Bắc Bình rồi tới Phủ Thuận Hóa một phen, đảm bảo công tử sẽ hiểu.
Nguyễn Văn Đồ không trực tiếp giải thích. Hôm sau, đoàn người rời khỏi thành An Lạc lên phía bắc. Khi qua Châu Bắc Bình, Triệu Duy Đức tinh ý nhận ra người dân nơi đây dường như có gì đó khác với dân chúng ở vùng đất quanh thành An Lạc. Rất nhanh, hắn thấy được, đó là họ thiếu đi sức sống và sự hăng hái khi đi làm việc, mà có phần cáu kỉnh gì đó. Rồi tiếp đến là sự xuất hiện của những người đi làm thuê, phu phen, nhưng thay vì hăng say lao động hoặc nói chuyện bông đùa trước khi vào làm việc, những kẻ đó cáu gắt, thậm chí còn xô xát.... Chỉ có một số ít trông có vẻ đỡ hơn, tuy cũng có nét khắc khổ, mệt mỏi, nhưng trông còn có tí tinh thần.
- Đó là người làm ở khu mỏ đấy!- Nguyễn Văn Đồ giới thiệu
- Sao trông bọn họ lại đỡ hơn kẻ khác thế!- Thời đại này, làm trong hầm mỏ rất nguy hiểm, thiếu ánh sáng, không khí, công việc nặng nhọc,.... nên ít người chịu làm, thường thì phải bắt tù binh hoặc dân kiết xác đi để ăn cơm rồi chờ chết.
- Bởi vì công việc họ đang làm, phần nào đó cần bắt chước phương pháp của làng Hồng Bàng, của Hoàng Anh Kiệt đề xuất.
- Vậy làm theo phương án đó thì tốt sao?- Triệu Duy Đức nhất thời không hiểu được. Còn đang mải suy nghĩ, Đức phát hiện có kẻ tiếp cận. Kẻ đó là một gã thiếu niên gày gõ, bẩn thỉu, tới giơ một cái bát mẻ ra, liên tục cúi lạy. Đây là ăn xin. Không muốn làm mất tinh thần, Đức phẩy tay vứt cho vài xu, tên ăn xin liền lạy tạ, nhưng rồi khi hắn tiến sát lại gần nhặt tiền, đột nhiên lao tới thò tay tóm túi tiền bên hông Triệu Duy Đức, toan giật lấy và chạy.
Triệu Duy Đức học võ nghệ bao lâu rồi, sao có thể để đối phương đắc thủ. Chỉ thấy cậu ta vung tay tóm kịp tay kẻ trộm, rồi giật lại. Tên trộm gày gò ốm yếu sao đấu lại sức kẻ luyện võ, bị giật ngã lăn quay. Hắn cố vùng dậy toan chạy thì Đức dùng chân đạp xuống, giữ chặt lấy.
- Châu Bắc Bình trị an kém hẳn quận trị An Lạc.- Triệu Duy Đức cảm thán
- Không phải chỉ là trị an kém đâu!-- Nguyễn Văn Đồ nhún vai, quả nhiên một lát sau, có quan binh đi tuần tới, bắt giữ một tên trộm, vụt cho một trận tơi bời trước mặt Đức. Nhưng chưa để Đức kịp thoải mái thì ngay sau đó, đám quan binh lại lèo nhèo đòi hỏi tiền bạc, Đức chưa kịp phản ứng, thì Đồ đã ra tay trả hộ.
- Cái quái gì vậy?
- Quan lại tham nhũng!- Nguyễn Văn Đồ nhún vai, lại dẫn Đức đi tiếp. Trong hai ngày đi qua châu Bắc Bình, Nguyễn Văn Đồ cho đức tháy nguyên nhân cho sức khác biệt giữa An Lạc với Bắc Bình, khi ở Bắc Bình, quan lại thường xuyên hạch sách đòi hỏi, địa chủ, phú thương thì bóc lột tá điền, người làm thuê, nông dân tự do, ngư dân, thợ thủ công làm mãi không đủ no bụng, một số ượng lớn người dân lao động phá sản, người dân nghèo đói dẫn tới đói ăn vụng túng làm liều, trộm cắp, cướp giật, bán vợ đợ con.
- Ở đây tệ quá mức. Tại sao quan lại ở An Lạc không trấn chỉnh đám quan lại Bắc Bình. Tri phủ đâu rồi vậy?
- Công tử, nếu công tử tới đây nhiều năm trước, An Lạc cũng không khác gì Bắc Bình hiện tại đâu? Chỉ là từ khi Hoàng Anh Kiệt khởi xướng công thường phát triển, quan lại An Lạc, Nam Bình, Tây Bình được ăn no, không còn phải tranh lợi với dân.
- Thế còn Bắc Bình thì sao?
- Ở Bắc Bình có viên quan tên Phú Tăng An, tên này có hiềm khích với anh em họ Hoàng, làm khó dễ đủ điều, họ Hoàng không lên đây làm ăn được, không có anh em họ Hoàng hay người của họ dẫn dắt, khống chế, thương nhân, địa chủ, chủ xưởng và nhất là quan lại đều không chịu tiết chế bản thân chút nào. Cuối cùng, dù có làm y hết với An Lạc, Nam Bình, Tây Bình thì Bắc Bình vẫn cứ bị như này.
- Lũ tham quan ngu dốt.
- Cũng bởi các viên quan trên Đại Hoa cử xuống ra lệnh nữa. Công tử cũng biết đó, quan lại Đại Hoa tới Bách Việt, cốt là vơ vét cho đầy túi tham mà.
- Hừ!
- Công tử nên nghĩ rằng phải cảm ơn chúng mới phải. Nếu người dân đói khổ, thì họ mới mong làm loạn chứ.
- Việc này....
Lời của Đồ làm Đức chưng hửng. Không sai, chỉ có sự bóc lột tàn tệ, khiến dân không sống nổi, họ mới dám liều mạng mà chiến đấu. Nhưng Triệu Duy Đức chưa phải hạng kiêu hùng, lòng lương thiện vẫn còn nhiều, nên cảm thấy không nỡ.
Nguyễn Văn Đồ dẫn Đức đi tiếp tới Thuận Hóa, nơi người dân càng bị bóc lột tàn tệ. Ở nơi đây, số lượng nông dân chỉ chiếm một phần nhỏ, ruộng đất cũng ít ỏi, ngược lại ruộng đất của ngụy quan, địa chủ thân với quân Đại Hoa nhiều vô số kể, cùng với đó là lượng lớn người dân bị biếm thành tá điền cho những kẻ đó, hoặc đi làm thuê ở các xưởng mà ngụy quan mở,.. So với Bắc Bình, nơi đây mới thực sự là tồi tệ. Nhưng Nguyễn Văn Đồ nói cho hắn biết, đây mới là thực tế của gần như toàn bộ Nam Giao Đô Ty, đặc biệt là tại các Phủ, nơi có sự quản lý cẩn thận, chỉ có phủ Tân Bình với các trấn xa xôi khó đi lại mới tạm thoát nạn.
- Không so sánh thì không biết!- Triệu Duy Đức thở dài, ngẫm lại những điều đã thấy trong suốt cuộc hành trình. SO với thành An Lạc, những nơi khác thực quá khổ rồi.- Đại Hoa xâm chiếm Bách Việt ta, quan lại Đại Hoa tham lam vô độ, ngụy quan và vô số kẻ thì vào hùa với kẻ địch, bóc lột tàn tệ dân chúng. Ta quyết phải diệt hết từ lũ Địa Hoa tới bọn ngụy quan khốn kiếp đó. Khoan đã, mi muốn ta có quyết tâm này sao, Đồ. Nhưng mà kể cả không vì người dân, ta vẫn có quyết tâm đó cơ mà.
- Công tử, trước khi người tới đây, quyết tâm của người là vì gia tộc của người, hiện giờ, quyết tâm của công ta đã có phần vì muôn dân trăm họ. Tiểu thần từng nói rồi, muốn được anh em họ Hoàng trợ giúp, công tử tốt nhất là thuyết phục được Hoàng Anh Minh, và Hoàng Anh Minh là một người quân tử và sùng đạo Nho, trọng nhân ái. Cậu ta có thể giúp đỡ người Thượng man mọi, lẽ nào lại từ chối việc cứu nhân dân khỏi cảnh nước sôi lửa bỏng.
- Ngươi có thể dạy ta luôn từ đầu cho xong.
- Công tử, không đi tiếp xúc thực tế, chỉ dùng vài lời chót lưỡi đầu môi, không thể đả động tới anh em họ Hoàng đâu. Họ Hoàng từ một nhà nông có cơ ngơi như ngày nay, hai anh em họ ra sức nhiều, kẻ như vậy lừa nổi sao. Chỉ có trong lòng có ý đó, nói ra, lời lẽ dù chưa chau chuốt, cũng đủ sức để làm đối phương tin vào.- Nguyễn Văn Đồ chỉ bảo từng ly từng tý một cho Đức
- Thứ này, mi đúc rút ra phải không?
- Vâng. Tiểu thần tiếp xúc anh em Kiệt, Minh, cũng vọng đoán được một chút.
- Chiếu theo ý của mi muốn ta có thể gây được thiện cảm với Hoàng Anh Minh, để mời chào hắn, từ đó có được sự trợ giúp của anh em họ Hoàng, thì hẳn mi chưa từng đem kiến thức này ra dùng nhỉ?
Nguyễn Văn Đồ không nói, coi như thừa nhận.
- Cảm ơn mi, đã phục vụ cho ta và cả đại nghiệp nữa.
- Công tử, được phục vụ ngài và đi theo đại nghiệp là vinh hạnh của tiểu thần.
Xuyên việt tu tiên thế giới, thu được trường sinh bất lão chi thân có thọ nguyên vô tận, nhưng là nhất giới phàm nhân dù là trường sinh bất lão, nhưng không có nghĩa là sẽ không bị người giết chết.
Chỉ có sống đến cuối cùng người, mới thật sự là người thắng.
Chỉ cần đầy đủ cẩu, sống đầy đủ lâu, người nào cũng đánh không lại hắn.
doc truyen